Vraag 1 Als dieren een eigen verantwoordelijkheid zouden hebben gehad, wat was dan het wezenlijke verschil tussen de ‘dierfase’ van de mens en de Homo Divinas?
Het is inderdaad een goede vraag of het verschil tussen dieren en mensen in de ‘verantwoordelijkheid’ kan liggen. De Homo Divinas kreeg verantwoordelijk voor mensen en dieren maar de mens in de ‘dierfase’ kende die verantwoordelijkheid niet. Dat hoeft niet uit te sluiten dat ze misschien wel verantwoordelijk voor zichzelf waren in de ‘dierfase’. Dan handhaaf je steeds een verschil in verantwoordelijkheid want die werd dus uitgebreid toen de mens zich ontwikkelde als Homo Divinas.
Vraag 2 Ik vraag me af hoe je kunt bedenken dat dieren ook een zondeval gehad kunnen hebben? Dieren hebben toch geen / weinig zelfbewustzijn? Hoe kunnen dieren handelingsbekwaam zijn? Hoe kan God een goede God zijn als Hij dieren straft?
De vraag of God een goede God kan zijn als Hij dieren straft is net zo lastig – en misschien nog wel lastiger – als diezelfde vraag met betrekking tot mensen. Een ‘oplossing’ kan dus zijn dat God straft omdat dieren dat hebben verdiend. A. omdat dieren door de zonde van mensen worden gestraft. B. omdat ze zelf ook een zekere ‘val’ kennen. Beide kan natuurlijk ook. Die ‘val’ van dieren is dan uiteraard wezenlijk anders omdat ze weinig zelfbewustzijn hebben. Het blijkt dat de meeste dieren een redelijk zelfbewustzijn hebben. Zo herkennen dolfijnen en olifanten zichzelf bijvoorbeeld in de spiegel. Mensen krijgen trouwens ook pas zelfbewustzijn als ze 1,5-2 jaar oud zijn. Het belangrijkste is misschien niet zozeer een zelfbewustzijn als wel een godsbewustzijn. Uiteraard kunnen we dit niet met zekerheid zeggen maar er zijn aanwijzingen (bijvoorbeeld de slang en andere voorbeelden). Het zou ons in elk geval helpen om te begrijpen waarom dieren al moesten lijden voor de mens in zonde viel.
