Om de oude wereldzee

In 1905 en 1906 maakt Abraham Kuyper een reis van negen maanden rondom de Middellandse Zee. Geïnteresseerd als hij was in de herleving van de islam en in het verschuiven van de machtsverhoudingen in het Midden-Oosten vroeg hij zich af wat dit voor Europa zou betekenen.

Het zijn vragen van ruim een eeuw oud. Maar ook wij zitten midden in de botsing van machten en religies in het Midden-Oosten en stellen ons dezelfde vraag. Heeft Kuyper ons nog iets te zeggen? Deze cursus gaat in op de actualiteit van Abraham Kuypers opvattingen over religieuze minderheden, mystiek, Oosterse orthodoxie en fundamentalisme.

De IKON zond in mei en juni 2015 op NPO 2 een documentaire in acht afleveringen van 50 minuten uit over Kuypers reis. Historicus George Harinck reist in de documentaire ‘Om de oude wereldzee’ in Kuypers voetsporen, op zoek naar de botsing van machten en religies in het verleden en in het heden. Rondom deze uitzendingen vier lessen over religies in het Midden-Oosten en in Nederland. Steeds een combinatie van George Harinck en een andere specialist.

Relevante links

In de media (selectie)

Lessen

Het Joodse probleem – Kuyper over de omgang met religieuze minderheden

Duur: 110 minuten

Abraham Kuyper ontvluchtte Odessa voor een pogrom met honderden doden en relativeerde die vervolgens. Niet handig. Maar was hij een antisemiet? Hoe dacht hij eigenlijk over joden en wat beleefde hij als christen in Palestina? Het ‘joodsche probleem’ van zijn…

Nabij God te zijn – Mystiek als Kuypers antwoord op de Islam

Duur: 125 minuten

Van Turkije tot Marokko kwam Kuyper in aanraking met de Islam. Hij omarmde deze als een van de  abrahamitische religies, maar was beducht voor haar mystieke trek in combinatie met het toen spreekwoordelijke fanatisme van de moslim. Beducht om de…

De Islamitische Staat – Kuyper en het fundamentalisme

Duur: 118 minuten

Ook in de moslimlanden rond de Middellandse Zee heerst angst voor de radicale islam. Die angst raakt ouders die hun kinderen niet willen verliezen aan IS, maar ook overheden die hun land niet aan het radicalisme willen verliezen. In Soedan…

De Russische ziel – Kuypers visie op de Oosterse Orthodoxie

Duur: 106 minuten

De oosters-orthodoxe kerk is door het westerse christendom vrijwel vergeten. Kuyper kwam het in Rusland tegen en raakte onder de indruk van de devotie. Hij beschreef de Russische orthodoxie als een geloof zonder geschiedenis, met een nauwe mystieke relatie tussen…