De doden begraven – Barmhartig leven in crisistijd (2)

Als ergens blijkt dat barmhartigheid onbegrensd is, dan is dat bij het begraven van de doden. Er komt geen eind aan. Zelfs de dood vormt geen begrenzing.
In een serie van zeven podcasts bespreekt Arthur Alderliesten de zeven werken van barmhartigheid met het oog op het leven in crisistijd. Hij verbindt die met reflecties vanuit het leven en werk van Dietrich Bonhoeffer.
In deze podcast aflevering 2: De doden begraven.
Aan de slag
met de extra´s rond de podcasts over de Zeven Werken van Barmhartigheid
Download hier alle extra’s rondom deze podcastaflevering
Download hier de algemene tips en suggesties
Bijbel
Tobit 1: 3-20[1] | Genesis 23: 1-20
Beeldend (1)
Nieuwsfoto’s: Coronagraven, Sao Paulo, New York.
Waarom deze foto’s ?
Begin april van dit jaar: grafdelvers graven op Braziliës grootste begraafplaats, Vila Formosa in Sao Paulo, rijen graven met oog op de vele doden als gevolg van de uitbarsting van de coronacrisis.
Massagraven associëren we met nare oorlogen ver weg, met enge ziektes ver weg. Tijdens de coronapandemie komen massagraven dichterbij, niet alleen in Sao Paulo maar ook in New York (foto 2). In de laatste stad toont de foto de begrafenis van anonieme doden.
Download (Sao Paulo): https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-brazil-cemetery/at-brazils-biggest-cemetery-grave-diggers-take-own-measure-of-coronavirus-toll-idUSKBN21K3J3
Download (New York): https://www.nytimes.com/2020/04/10/nyregion/coronavirus-deaths-hart-island-burial.html (een video).
Muziek (1)
Bram Vermeulen, Testament
Waarom deze muziek?
‘Dood ben ik pas als jij me bent vergeten’, zingt Bram Vermeulen. Geliefde doden worden niet vergeten. Er staat een foto in huis, er is een graf om te bezoeken en te verzorgen. Er zijn herinneringen om te koesteren. Er is misschien ook wel een mooi vormgegeven stamboom.
Hoe zit het met overledenen die bij leven al vergeten waren? Gestorvenen zonder nabestaanden? Verwaarloosde graven? Naamloze graven? Massagraven?
- Geluidsopname: https://www.youtube.com/watch?v=uzCh3USpQJA
- Tekst: https://www.songteksten.nl/songteksten/68112/bram-vermeulen/testament.htm
Muziek (2)
The Beatles, Eleanor Rigby
Waarom deze muziek?
‘Eleanor Rigby died in the church and was buried along with her name.
Nobody came.
Ah, look at all the lonely people.’
Een lied van Paul McCartney, over eenzaamheid. Aan Stanley Street in Liverpool is een monument voor hen opgericht, in de persoon van Eleanor Rigby.
Geluidsopname: https://www.youtube.com/watch?v=HuS5NuXRb5Y
Tekst: https://www.azlyrics.com/lyrics/beatles/eleanorrigby.html
Muziek (3)
In paradisum deducant te angeli
Waarom deze muziek?
In paradisum deducant te angeli betekent: Ten paradijze geleiden u de engelen – dat de engelen je naar het paradijs begeleiden. Het is de beginzin van het laatste deel van de uitvaartmis, het Requiem:
We wensen je toe dat de engelen je begeleiden naar het paradijs;
dat de martelaren je ontvangen bij je komst
en je begeleiden naar de heilige stad Jeruzalem.
We wensen je toe dat het koor van engelen je ontvangt
en dat je samen met de ooit arme Lazarus
eeuwige rust krijgt, eeuwige rust.
Het Requiem en dus ook het slotgezang In paradisum deducant te angeli is heel veel op muziek gezet. Door onbekenden – gregoriaans – en bekenden – Mozart, Verdi, Fauré, Lloyd Webber (en nog veel en veel meer). Voor heel veel mensen is juist dit gezang van grote troost geweest. Hoe eenzaam de overledene ook is, hoe eenzaam de achterblijvenden, de engelen zijn erbij.
- Geluidsvoorbeelden:
- Karl Jenkins: https://www.youtube.com/watch?v=D5o8C-ZfITU
- Maurice Duruflé: https://www.youtube.com/watch?v=K7rcmOIsINU
- Galina Grigorjeva: https://www.youtube.com/watch?v=6Igzcga76c0
- Elbert Smelt en Matthijs Buwalda, Behouden vaart: https://www.youtube.com/watch?v=BCybIqYw87s (een andere tekst, ook een soort In paradisum.)
Lied
When the saints go marching in
Waarom dit lied?
‘Hey! We are following the footsteps of those who’ve gone before and we’ll all be reunited on that new and sunlit shore.’
Om te luisteren
- Een van de oudste opnamen van dit lied (uit 1928-1929): https://www.youtube.com/watch?v=xVmbMeH2tO4
- Bruce Springsteen tijdens het New Orleans Jazz & Heritage Festival 2006: https://www.youtube.com/watch?v=izSK_fFv4tM
[1] Het boek Tobit is een van de deuterocanonieke boeken van de bijbel. Deze tekst, over het begraven van doden, was de aanleiding tot het opnemen van ‘De doden begraven’ in de Zeven Werken van Barmhartigheid. Er was ook een actuele aanleiding, want de tijd waarin dit gebeurde (1207) was een tijd van veel besmettelijke ziekten. Het begraven van doden was daardoor een linke activiteit.
Het boek Tobit is te vinden in bijbeluitgaven met daarin de deuterocanonieke boeken en op internet: www.debijbel.nl (klik op ‘begin met lezen’ en dan op ‘DC’), én: https://www.statenvertaling.net/bijbel/tobit.html.
Dit materiaal is tot stand gekomen met dank aan Steunpunt Liturgie.
Beoordelingen

Jammer
De muziek, zo sterk aanwezig, leidt ontzettend af, voor mij zelfs zodanig dat ik er maar weer mee gestopt ben…. A.u.b. geen muziek erbij voortaan? |