Het stikstofdilemma en de blijvende uitdaging voor de milieu-ethiek

Dat we verantwoordelijkheid dragen voor de schepping, en daarmee voor natuur en milieu, is diep doorgedrongen in het bewustzijn van Nederlandse theologen, kerken en christenen. De politieke, maatschappelijke en praktische inzet van christenen op dit terrein is groot. Toch staat de christelijke milieu-ethiek nog voor grote uitdagingen.

De ernst van de klimaatcrisis en het afnemen van de biodiversiteit leiden tot nieuwe ethische dilemma’s, waarin ook christenen vanuit strijdige belangen tegenover elkaar kunnen komen te staan. De stikstofcrisis levert daarvan sprekende en soms schrijnende voorbeelden. Welke waarde hebben theologie en ethiek als zowel de natuur als je broodwinning op het spel staan?

Welke waarde hebben theologie en ethiek als zowel de natuur als je broodwinning op het spel staan?

Uit de schaduw van de coronapandemie kwam de stikstofcrisis af en toe naar voren. Scherpe boerenprotesten vlamden op omdat wetgeving voor de bescherming van de natuur grote gevolgen kan hebben voor veel boeren. Met welke ethische dilemma’s krijg je te maken als de natuur je lief is en de toekomst van je bedrijf tegelijkertijd op het spel staat? Hoe ga je om met de woede in de sector die zich uitte op het Malieveld of met het bedreigen van politici? Wat doe je als politicus als je je realiseert dat het onthouden van een vergunning het einde van een boerenbedrijf kan betekenen?

Deze vragen werden besproken op een webinar georganiseerd door de Theologische Universiteit Kampen. De video bevat de opname van het webinar. Leen Hordijk, oud-voorzitter van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof, trapt af met een inleiding op de stikstofproblematiek. Daarna vertelt Ben Apeldoorn, melkveehouder in Woudenberg en bestuurder bij LTO-Noord afdeling Gelderse Vallei, over de centrale rol die stikstof speelt in zijn bedrijfsvoering. Omdat de provincies de stikstofwetten moeten toepassen ligt bij ChristenUnie-gedeputeerde Arne Schaddelee uit Utrecht de vraag hoe hij zijn taak beleeft. De Kamper ethicus Ad de Bruijne gaat in op het morele kompas dat de christelijke traditie aanreikt om met deze én andere praktische dilemma’s op een verantwoorde manier om te kunnen gaan.

Dit webinar werd aangeboden ter gelegenheid van het afscheid van prof. dr. Leen Hordijk als voorzitter van de Raad van Toezicht van de Theologische Universiteit Kampen

 Sprekers

  • Leen Hordijk is emeritus hoogleraar milieusysteemanalyse van Wageningen University, en was directeur-generaal van het International Institute for Applied Systems Analysis bij Wenen.
  • Arne Schaddelee is gedeputeerde voor de ChristenUnie in de provincie Utrecht met onder andere Mobiliteit en Vergunningverlening Toezicht en Handhaving in portefeuille.
  • Ben Apeldoorn is melkveehouder in Woudenberg en bestuurder bij LTO-Noord afdeling Gelderse Vallei. Deze afdeling gaat voor toekomstbestendige vitale boerenbedrijven, gedragen door markt en maatschappij.
  • Ad de Bruijne is hoogleraar christelijke ethiek en spiritualiteit aan de Theologische Universiteit Kampen

Voorzitter

  • Roel Kuiper, rector en hoogleraar christelijke identiteit in maatschappelijke praktijken aan de Theologische Universiteit Kampen

Programma

  • Opening door Roel Kuiper
  • Leen Hordijk: Inleiding op het stikstofdilemma
  • Ben Apeldoorn: ‘De centrale rol van stikstof in mijn bedrijfsvoering’
  • Arne Schaddelee: ‘Waarom wij de aarde koesteren’
  • Niet opgenomen: Breakoutroom: gesprek tussen deelnemers in kleine kring over het dilemma en hoe je daar zelf mee om zou denken te gaan
  • Ad de Bruijne: welke bijdrage kan de christelijke ethiek leveren aan een oplossing voor dit soort dilemma’s?
  • Reactie van Ben Apeldoorn en Arne Schaddelee, gesprek onder leiding van Roel Kuiper

Ter verdieping

Terug naar: Cultuur&Samenleving

Beoordelingen

Waarom de landbouw centraal in stikstof probleem

M Scherff